Obejmuje dwa aspekty:
1. Odniesienie prawne
Osoby nieletnie były na równi traktowane z osobami dorosłymi. Były tak samo skazywani jak oni. W 1588 roku pojawiły się pierwsze zmiany. Powstał Statut Litewski który odrębnie traktował osoby nieletnie. Była to osoba do 16 roku życia , której nie karano – osoba prawnie bezkarna – przestępstwa czyni nieświadomie. Wobec nieletnich recydywistów – czyli osób powtórnie popełniających przestępstwo stosowano kary ze szczególnym złagodzeniem np. odpracowanie wyrządzonych szkód, wypłata równowartości szkód. Jeśli popełnił zabójstwo to kara wiązała się z wymierzeniem kary więzienia, bowiem w stosunku do nieletnich zabroniona była kara śmierci.
Projekt Zamojskiego – powstał w 1776 roku – był to zwarty akt prawny. Były w nim dwie zmiany: podniesienie wieku nieodpowiedzialności karnej do 18 lat i możliwość wyboru przez sędziego formy karnej. Gdy nieletni dokonał zabójstwa – nie karano śmiercią z wyjątkiem gdy nieletni wykazał się brutalnością, był zdemoralizowany i nie rokował poprawy – wtedy można było go skazać na karę śmierci.
Kodeks Karny Królestwa Polskiego z 1818 roku – obniżono wiek odpowiedzialności karnej do 12 roku życia – taki nieletni w ogóle nie podlegał karze. Powyżej 15 roku życia nieletni popełniający zbrodnię był umieszczany w zakładzie poprawczym lub w areszcie na okres 1 roku – jeżeli popełnił występek skazywano go również na tą samą karę ale na okres krótszy – do 6 miesięcy. Kara izolacji dzieliła się na trzy etapy:
1. 8 dni do 6 miesięcy
2. od 3 miesięcy do 1 roku
3. od 1 roku do 3 lat
Przewidywano różne formy zaostrzenia kary, które polegało na zastosowaniu postu oraz na stosowaniu różnych kar fizycznych.
Projekt Makarewicza – przewidywał dwojakie rozumienie nieletniego:
1. nieletni to osoba do 14 roku życia – całkowicie nie odpowiedzialna karnie
2. od 14 do 18 roku życia – odpowiedzialna warunkowo. Wobec takiej osoby stosuje się zwerbalizowane formy, niekoniecznie izolacja.
Polskę obowiązują Reguły Pekińskie dotyczące minimum postępowania z nieletnimi. Ustawa regulująca sprawy nieletnich to Ustawa o Postępowaniu w Sprawach Nieletnich z 1983 roku z późniejszymi zmianami. Ostatnia zmiana była w 2001 roku dotycząca zakładów poprawczych.
Interpretacja nieletniego. 3 zakresy interpretacji w myśl ustawy
1. W zakresie zapobiegania lub zwalczania demoralizacji nieletnich – nieletni to osoba do 18 roku życia. Mamy tu do czynienia z osobą gdy nie jest ograniczona dolna granica. Chodzi tu o takie przestępstwa jak: wagarowanie, ucieczki z domu, narkotyki, wszystko to co jest przejawem demoralizacji. Górna granica związana jest z pełnoletnością i ustaniem władzy rodzicielskiej. Osoba taka nie odpowiada za swoje czyny.
2. W zakresie dokonywania przez nieletnich czynów karalnych – nieletnim jest osoba, która ukończyła 13 lat, a nie ukończyła 17 lat – mamy do czynienia z popełnieniem przestępstwa. W 13 – 17 roku życia odpowiada już karnie i można w stosunku do nich zastosować środek wychowawczy lub karny.
3. W zakresie wykonywania środka wychowawczego lub poprawczego nieletni to osoba do 21 roku życia. Jest to umowna granica. Większość środków wychowawczych wiąże się z pełnieniem władzy rodzicielskiej, która kończy się z chwilą uzyskania pełnoletności przez delikwenta – nadzór rodzicielski, rodzina zastępcza. Do 21 roku życia mogą trwać środki, które wiążą się z izolacją, a także z ukończeniem szkoły.
Małoletni – jest to osoba do 13 roku życia , w myśl prawa nieodpowiedzialna karnie.
Młodociany – to pojęcie stosowane w kodeksie karnym i kodeksie karnym wykonawczym, w myśl którego młodocianym jest osoba co do której wykonuje się karę pozbawienia wolności i która nie ukończyła 21 roku życia.
W stosunku do młodocianych podejmuje się obligatoryjnie oddziaływania resocjalizujące czyli czy delikwent chce czy nie to i tak występuje resocjalizacja. Zróżnicowanie przestępstw na zbrodnie i występki:
Zbrodnie – są to czyny karalne zagrożone ustawowo karą pozbawienia wolności powyżej 3 lat.
Występki – są to czyny karalne o mniejszej wadze, które zagrożone są karą grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności na okres nie dłuższy niż 3 lata
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz